Komedia ludzka – Honore de Balzac.
Kiedyś zgrzeszyłem i studiowałem chwilkę na Sorbonie w Paryżu. Zakochałem się tam w racjonalnej filozofii francuskiej, a także w ich wyśmienitych powieściach płaszcza i szpady. Brylanetm oczywiście jest utwór Dumasa – ojca „Hrabia Monte Christo”.
Jest wielu polaków, którzy kochają czasy Napoleona I. Pamiętają, że Paryż był stolicą wszechświata.
Dziś dla każdego szachisty z WKSu jednak inny pisarz. Dwa powody: miał żonę Polkę, Ewelinę Hańską, i jego powieść trzecia część trylogii jest w polskiej szkole licealnej lekturą. Tak więc przed maturką, mała powtórka:
Ojciec Goriot.
Ojciec Goriot, 69 letni fabrykant makaronu, wprowadził się w 1813 roku –
- obmowa nie tknęła nigdy obyczajów tego szanownego zakładu
- w tych czasach opłakanej literatury
- w dolinie cierpień prawdziwych i radości często zwodniczych
- ogrom występku i cnoty; na ich widok egoizm nawet zatrzymuje się wzruszony
- wesołą młodzież zmuszoną do pracy
- nastroić umysł do barw ciemnych
- amatorowie symbolów ujrzeliby w nim może mit miłości paryskiej, którą się leczy o kilka kroków dalej
- skromnego obiadu, na jaki nędza ich skazuje
- widać tylko jakieś tło nieokreślone, na którym pokład brudu zarysował się w dziwaczne wzory
- opiera się niszczącej sile czasu
- panuje tu nędza pozbawiona strony poetycznej
- wszystko harmonizuje jak najlepiej z tym salonem, do którego wszystkimi szparami, zdaje się wciskać nieszczęście
- wyraz słodki jak uśmiech tancerki, może w jednej chwili zmienić się w pochmurne spojrzenie rachmistrza;
- Gdzie jest więzienie, tam musi być i dozorca
- wygląda jak kobiety, które doznały wszystkich nieszczęść w swym życiu.
- zostawił jej tylko dwoje oczu potrzebnych do płaczu
- studenci zjadają najwięcej chleba
- ludzi, których nieszczęście urabia do pracy
- straszliwego położenia, które najstaranniej osłaniali ci, co je wytworzyli i ci, co je znosili
- z dokładnością astronoma obdzielała ich staraniem i względami, stosownie do większej lub mniejszej zapłaty
- uginali się pod ciężarem nieszczęścia mniej lub więcej widocznego
- silnym organizmie, co się oparł wszystkim burzom życia
- może starość odrażająca była karą za tryumfy młodości ambitnej
- Paryż to istny ocean. Na próżno sondę zapuszczać będziecie, nigdy nie zbadacie jego głębokości
- szczęście jest poezją kobiety, tak jak strój jest jej dekoracją
- odzywała się łagodnie i wyrazy jej przypominały głos zranionego gołębia, który nawet krzykiem boleści wyraża miłość
- Podobni do pary starych małżonków, nie mieli już sobie nic do powiedzenia.
- śmierć, rozwiązanie zadania nędzy
- Dobroduszność pozorna i ciągła uprzejmość służyły mu za przegrodę, którą się oddzielił od innych
- natrząsał się z prawa i tak zawzięcie chłostał wyższe towarzystwo, zarzucając mu sprzeczność z sobą samym
- czy nieszczęścia innych były rzeczywiste, czy zmyślone
- pogardę graniczącą prawie z nienawiścią, która zwykle surowiej od występku bywa sądzona
- leży w naturze ludzkiej, że najmniej litości mamy dla tych, którzy przez pokorę, słabość lub obojętność najwięcej znieść gotowi
- para gołąbków złączonych z sobą dzióbkami
- posiadał przymioty moralne, które jak się zdaje, wdowa ceniła wysoko
- bydlę, którego uczuciowość przeważa nad rozsądkiem
- nieokrzesany prostak, ale ubierał się nadzwyczaj starannie, codziennie był u fryzjera
- widziała w marzeniu całe Eldorado życia paryskiego, ..bilety do teatru
- biura wojenne [wyborcze] nigdy nic nie kończą
- człowiek zdrów jak ryba; zakonserwowany jest wybornie i może jeszcze bardzo uprzyjemnić życie kobiecie
- są ludzie, co to bliskim nie dowierzają, a obcym ufają bez granic
- natury małoduszne, fałszywe i nędzne
- Obyczajem wszystkich ludzi ciasnej głowy, jest fakt nie zagłębiania się w badanie przyczyn
- dowód wielkiej przenikliwości hrabiny
- nienawiść przerosła miłość i przybrała rozmiary zawiedzionych nadziei
- Serce ludzkie spoczywa niekiedy wspinając się na szczyt przywiązania, lecz prawie nigdy
- się nie wstrzymuje na stromej pochyłości uczuć nienawistnych
- wybuchy obrażonej miłości własnej
- Ludziom płytkiego umysłu nędzne środki wystarczają do zadowolenia i złych, i dobrych skłonności
- Wdowa wyczerpała całą złośliwość kobiecą, gotując swej ofierze szereg prześladowań
- tajemnych
- przywykają tak dalece do oszczędności, że ta staje się w końcu ich drugą naturą
- Wpadała w rozpacz, nie mogąc znaleźć słabej strony w tym człowieku
- Nieznośna to właściwość umysłów poziomych, że wszystkich mierzyć chcą swoją miarą
- Ludzie o pustych głowach, zajęci zwykle rzeczami małej wagi, nie lubią trzymać języka na wodzy
- nędza uczy znosić wszystko cierpliwie
- szkodliwego wpływu lekarstw
- zamyślenie, które patrzącym z daleka wydawało się bezwładnym odrętwieniem starości
- starzy mieli już umysł zbyt przytępiony, młodzi zaś byli zbyt lekkomyślni
- nie podnosił się nigdy ponad zero Reaumura [?]
- W takiej epoce student unosi się nad każdym głupstwem, biorąc je za coś wspaniałego
- któremu się płaci za to, by się utrzymywał na odpowiedniej wysokości
- bakałarz wydziału literackiego i prawnego, wolny już był zupełnie od złudzeń dziecinnych i pojęć prowincjonalnych
- Wzorem dusz wzniosłych postanowił zawdzięczać wszystko własnej zasłudze
- wypływają na pełne morze, nie wiedząc, w którą stronę skierować swe siły i pod jakim kątem rozpiąć żagle
- student dał sobie słowo, że pracować będzie aż do dnia, żeby odzyskać czas stracony
- wspaniałość wielkiego świata wzbudziła w nim fałszywą energię
- Próżna ta młodzież otaczała grono najwykwintniejszych kobiet
- Na dziesięć nocy, które młodzież obiecuje poświęcić pracy, siedem odpadnie z pewnością na sen
- Jeżeli będziesz pan kiedy badał serca kobiet paryskich, to bądź pewien, że lichwiarza znajdziesz zawsze przed kochankiem
- Słusznie powiadają, że nic piękniejszego, jak statek z rozwiniętymi żaglami, koń w galopie i kobieta w tańcu
- spuściła oczy, jak zakonnica na widok posągów
- Obudzisz pan we mnie wściekłą chęć zbadania prawdy
- Inny ukradł milion i uchodzi w salonach za wzór cnoty
- widzę na jej głowie Judaszowe wypukłości
- nadziei lekkomyślnej, która tysiącem wzruszeń barwi młode życie
- kiedyś zwycięży los przeciwny
- uporczywości właściwej południowcom, która może działać cuda, jeżeli jest skierowana na drogę właściwą
- Wszystkie kobiety, które stosują się do charakteru męża, żeby tym bezpieczniej dogadzać swym zachciankom
- pozbawiłeś się pan znakomitego środka powodzenia [śpiew]
- Spróbujmy sięgnąć jak można najwyżej. Trzeba brać samego Boga za cel, jeżeli chcemy zdobyć coś w niebie
- Paryżu musi być mało kobiet niezajętych
- elegancji osobistej, w której przebudza się dusza i obyczaje kobiety wyższego świata
- kobieta kochana więcej jeszcze ma daru do tworzenia przypuszczeń podejrzliwych, niż do wymyślania coraz to nowych przyjemności. Gdy ma być opuszczona, to zgaduje myśl ukrytą w najlżejszym skinieniu
- zastosowano w Polsce malownicze przysłowie: „Zaprzęgajcie woły do woza!” po to zapewne, by czym prędzej wycofać się z nieprzyjemnego położenia
- stał olśniony czarodziejskim blaskiem bogactwa, gotów uwierzyć w tej chwili w rzeczywistość bajek arabskich
- Demon zbytku wpił mu się w serce
- Kto kłamie, ten musi koniecznie dodawać kłamstwo do kłamstwa
- Wróżka, która usuwa wszystkie zawada z drogi swych chrześniaków
- Prawo – wysoka nauka społeczna, mogąca niezmiernie daleko zaprowadzić każdego, kto ją dobrze posiada i umie użyć stosownie
- co by mnie nauczyła żyć, bo kobiety najlepiej umieją wykładać tę naukę
- Jeżeli chcesz pan mieć powodzenie — szepnęła wicehrabina — pamiętaj, byś nie zdradzał tak łatwo swych uczuć
- plotka, którą się głupcy bawią
- wzrok wyzywający, co to ogarnia człowieka od nóg do głowy, spłaszcza go i zniża do wartości zera
- spowiadam się przed paniami, a przyjemnie uklęknąć przy tak pięknym konfesjonale
- starać się o nauczycielkę, co by się podjęła nauczyć go dobrego tonu
- nie mógł jeszcze utracić wiary młodzieńczej
- cywilizacja paryska
- Zięć to znaczy człowiek, dla którego ty albo ja wychowamy kiedyś miluchną istotkę, połączoną z nami tysiącem węzłów, która przez lat siedemnaście będzie szczęściem rodziny, jej duchem białym, rzekłby Lamartine, a w końcu stanie się jej zakałą. Człowiek, który zabierze nam tę istotę, pochwyci wnet jej miłość niby topór ostry i zada ból sercu naszego anioła, wycinając wszystkie uczucia, które go z rodziną łączyły.
- sprzedawał zboże ścinaczom głów
- prawdziwe uczucie umie widzieć i pojmować
- Świat kałużą, starajmy się więc trzymać na miejscu najbardziej wyniosłym
- Przekonasz się pan, jak głęboko sięga zepsucie kobiety i zmierzysz cały ogrom nędznej próżności ludzkiej
- Im chłodniej będziesz pan rachował, tym dalej zajdziesz. Kto bije bez litości, tego wszyscy się boją
- doścignął szczytu swych pragnień
- Jest coś okropniejszego jeszcze, niż opuszczenie ojca przez obie córki, które życzą mu śmierci; to współzawodnictwo dwóch sióstr.
- staniesz się odtąd jej Beniaminem [?]
- biedne mieszczki ubierają się w nasze kapelusze w mniemaniu, że z nimi przyswoją sobie nasze maniery
- Paryżu powodzenie wszystko znaczy, to klucz potęgi
- I wtedy to poznasz pan, że
- świat jest gromadą głupców i oszustów, ale sam nie wchodź ani pomiędzy tych ani owych
- niesmaczny przepych dorobkiewicza
- rozrzutności otaczającej kobietę lekkich obyczajów
- zobaczył, że prawo i moralność bezsilne są wobec bogaczy
- głowach tchnących namiętnością i poezją
- oprzeć się zarazem na nauce i miłości
- umie się obchodzić ze szpadą i z pistoletem
- jeżeli chcesz ocenić marionetki należycie, to wejdź zupełnie do budy, a nie poprzestawaj na zaglądaniu przez dziury pokrycia
- mogę być o chlebie i wodzie, ale nie mogę obejść się bez narzędzi, którymi uprawia się tutejszą winnicę
- pozostanę w błocie nędzy
- krzyk nieprzepartej konieczności
- życie w Paryżu jest walką wiekuistą
- struny honoru, które w młodym sercu najmocniej są napięte i dźwięczą najsilniej
- Młody zapaleniec znał szlachetność niepokalaną tych dusz zagrzebanych w samotności,
- Kilka łez wymknęło mu się spod powiek, niby ostatnia szczypta kadzidła, rzucona na święty ołtarz rodzinny
- „Uda się niezawodnie!” Słowo to fatalne, słowo gracza lub wodza wielkiego, słowo, które więcej ludzi gubi, niż zbawia
- zasady przyjętej przez większość studentów i odkładał naukę do chwili, gdy się egzaminy zbliżać będą
- Tymczasem przez piętnaście swobodnych miesięcy mógł pływać po oceanie Paryża, bawić się w miłość lub zajmować się połowem bogactwa.
- zagrożona utratą szczęścia była ostatnimi czasy bardziej namiętna niż zwykle i przyśpieszyła znowu ostateczną katastrofę
- Woli staczać się po schodach, niż odważnie oknem wyskoczyć
- Goriot zebrał kapitały i mógł później prowadzić handel z wyższością człowieka posiadającego niezmierną moc pieniędzy
- jasno tłumaczył prawa przywozu i wywozu zboża, jak dalece zgłębiał ducha tych praw i pojął ich wady
- z pojęcia był dyplomatą, a z wykonania żołnierzem
- nie pojmuje żadnych rozkoszy duchowych i zasypia w teatrze
- handel zbożowy wyczerpał całą pojętność jego mózgu
- duma i miłość pozwala pojąć niejedną anomalię moralną
- stracie żony, miłość ojcowska rozrosła się nad miarę
- niezdolni pojąć tak wzniosłego szaleństwa
- Goriot otaczał swe córki przywiązaniem bez granic
- Prowadził handel, do którego przyrósł już całą istotą
- Rozpacz popchnęła biedaka do znanej nam gospody
- czy by to nie zakłóciło harmonii naszych stosunków rodzinnych?
- Życie i szczęście twoje zasadzać się ma na tym, byś wydawał się innym, niż jesteś w rzeczy samej; czyż potrzeba ci bywać w świecie, skoro to pociąga za sobą wydatki pieniężne, których nie możesz ponosić i stratę czasu
- drogi kręte nie wiodą do wielkiego celu
- Młody człowiek w twoim położeniu powinien się starać o dwie cnoty: o cierpliwość i rezygnację
- Czy wy pojmujecie, dzieci, co to znaczy zrobić dla kogo ofiarę ze swych pamiątek
- Uczuł wzniosłe i piękne wyrzuty sumienia, wyrzuty, które ludzie sądzący swych bliźnich tak rzadko biorą w rachubę, a mocą których aniołowie niebiescy rozgrzeszają przestępcę potępionego sądem ziemskim
- Kobieta musi być bardzo szczęśliwa, gdy cierpi za tego, kogo kocha [?]
- wielka Agata, co umie być oszczędna i zbiera dukaty jak sroka jaka
- Nuncjusz papieski, zwany pospolicie księdzem proboszczem
- anioł z nieba przebaczający błędy ziemskie, których nawet zrozumieć nie może
- krawiec bywa albo nieprzyjacielem śmiertelnym albo przyjacielem, którego nam daje faktura
- ojcostwo swego rzemiosła i uważał siebie za łącznik między teraźniejszością a przeszłością młodzieży
- Poczuwszy pieniądze w kieszeni, student wznosi we wnętrzu swej istoty jakiś filar idealny i silnie opiera się na nim
- dobiera sobie przyjemności wedle upodobania
- Wieku długów i ciągłej obawy, która potęguje wartość każdej przyjemności
- będziesz pan mógł dogadzać swym zachciankom, bywać w świecie, zajmować się połowem posagów i tańczyć z hrabinami, które stroją się w wieńce kwiatów brzoskwiniowych. — Ale słuchaj, młodzieńcze, z tym wszystkim ucz się strzelać
- myśli udzielają się w prostym kierunku z taką mocą, z jaką powstają i uderzają tam, gdzie je umysł posyła, na zasadzie matematycznej, jaka kieruje pędem kuli wylatującej z moździerza
- natury czułe, których myśl cudza czepia się z łatwością, wywołując w nich przewrót zupełny
- udzielaniu się pojęć, takiej zaraźliwości uczuć
- Wzrok jego moralny był równie przenikliwy, jak oczy oznaczające się prawdziwie rysią bystrością.
- owa zapalczywość południowa, która każe iść na spotkanie trudności i pokonać ją od razu
- łączy w sobie przebiegłość północną z nadloarską odwagą, jest człowiekiem doskonałym
- głęboką tajemniczością sfinksa, który wszystko wie, widzi wszystko, ale nic nie mówi.
- Przyjaźń przyjaźnią, a interes interesem
- Staram się tylko prędko śmierć zadać, gdy już koniecznie zabić potrzeba. Jestem artystą co się zowie
- On mnie nauczył kochać piękno pod każdą postacią i naśladować Opatrzność
- wystąpić samemu przeciw wszystkim ludziom i być zawsze pewnym wygranej!
- wierzyłem w miłość kobiety i w całą kupę głupstw
- tylko dwie są drogi do wyboru: głupia uległość albo bunt
- nie każdemu to, duszeczko, dano mieć ambicję
- Nie bardzo to przyjemnie łaknąć zawsze i nie móc się nasycić
- rząd raczy rzucić tysiąc franków na twe utrzymanie, jak się rzuca ochłapy kundlowi rzeźnika
- Chcesz się pan ożenić, ależ to znaczy tyle, co uwiązać sobie kamień
- Wszyscy bracia wyzyskują po trosze dobroć sióstr swoich
- Musicie się zjadać wzajemnie jak pająki w garnku
- Trzeba wpaść w tłum ludzi jak kula armatnia lub wśliznąć się cicho jak zaraza
- Ludzie nienawidzą geniuszu, lecz uginają się przed jego potęgą, starają się go spotwarzyć za to, że bierze wszystko bez podziału, lecz kłaniają się przed nim, jeżeli jest wytrwały; jednym słowem czczą go na kolanach, jeżeli nie zdołają w błocie zagrzebać. Zepsucie przeważa, a talent rzadko się spotyka. Toteż zepsucie jest bronią mierności, której tak wiele na świecie — wszędzie czujemy ostrze jego
- nie postąpisz w Paryżu dwóch kroków, żebyś się nie natknął na matactwo piekielne.
- Wszystkie one wyłamują się spod prawa i żyją w ciągłej wojnie z swymi mężami.
- człowiek uczciwy jest nieprzyjacielem powszechnym
- Chcąc się wzbogacić, trzeba ryzykować grubo
- chodzi tylko o to, by później wymyć je dobrze: na tym zasadza się cała moralność naszego wieku
- Moraliści nigdy zmienić go nie zdołają
- jeżeliś człowiek wyższy, to podnieś głowę i idź prostą drogą
- walcz z miernością
- Jam wielki poeta. Nie piszę poematów, gdyż składają się one z czynów i uczuć
- znasz bardzo dobrze mowę serca
- zuchów, o których ja powiadam, że mają niezawisłe przekonania
- Podobny jestem do don Kichote’a, lubię występować w obronie słabego przeciw silnym!
- Chciałby mieć jakiegokolwiek spadkobiercę, bo to jest słabość natury ludzkiej
- nie należy on do tych głupców, co to nie chcą za nic zmienić swych przekonań
- nie dbaj o przekonania, jak się dba o wyrazy!
- Nie ma na świecie zasad, są tylko wypadki, nie ma praw, są tylko okoliczności!
- Człowiek „wyższy” umie korzystać z trafu i z okoliczności. [mądrzejszy]
- W trybunale trudno znaleźć trzech sędziów, którzy by zgodnie pojmowali jeden artykuł prawa
- Przyjdzie czas, że się nie cofniesz przed gorszym postępkiem.
- ciągnąć zysków ze swej miłości
- Cnota, mój panie studencie, nie daje się rozdzielać na części; jest cała lub zupełnie jej nie ma
- Czemuż taki .ant, który przez jedną noc wydziera dziecku połowę majętności, odsiaduje tylko dwa miesiące więzienia, a nieborak jakiś, co skradł bilet stufrankowy wśród potępiających go okoliczności, musi iść za to na galery?…
- To próbka naszych praw. Wszystkie są niedorzeczne!
- szukaj w sieci kodeksu oczek, przez które wymknąć się można. Pod wielką fortuną, która powstała z niewiadomego źródła, ukrywa się zawsze zbrodnia; zapomniano o niej tylko dlatego, że była szybko spełniona.
- Szarpał mi serce żelaznymi szponami
- służyć tym ludziom, zanim się ich wspólnikiem zostanie
- własnym trudem przyszłość sobie wywalczyć
- Cóż piękniejszego, jak spojrzeć na swe życie i przekonać się, że ono czyste jak lilia?
- serce jest najlepszym przewodnikiem
- Młodzieniec, co się przychyla ku złemu, nie śmie przejrzeć się w zwierciadle sumienia, a człowiek dojrzały nieraz już odważył się w nie spojrzeć; na tym zasadza się cała różnica między tymi dwiema fazami życia naszego
- zadawać kłam bredniom filozoficznym
- Przeczuwamy, gdy nas ktoś kocha. Uczucie odbija się na wszystkim i przenika przestrzeń najdalszą
- Każdy kocha po swojemu; moje przywiązanie nie szkodzi nikomu, po cóż więc ludzie mną się zajmują?
- głos ducha próżności
- równość serc szlachetnych
- I dobroczynność, i miłość jest udziałem dusz wzniosłych.
- Dziwna fatalność kierowała najdrobniejszymi wypadkami jego życia, usiłując popchnąć go na drogę, na której, według słów strasznego sfinksa z gospody Vauquer, trzeba było, jak na polu bitwy, zabijać, żeby nie być zabitym, oszukiwać, żeby nie być oszukanym
- W politycznej drodze trzeba odrzucić serce i sumienie
- w Lacedemonii, uchwycić szczęście po kryjomu, żeby zasłużyć sobie na wieniec
- przepych stołu, który, jak wiadomo, podczas Restauracji posunięty był do najwyższego stopnia
- bądź w takim domu, gdzie wytworność i zbytek przechodzą z pokolenia na pokolenie
- Chcąc pokazać najdramatyczniejszą stronę dzisiejszej naszej cywilizacji, trzeba by odmalować dobrze walkę, jaką biedny student musi staczać z Paryżem.
- postanowiłem ułatwić mu zbliżenie się do ubóstwianego ideału
- Na czym polega szczęście kobiety: Na tym, żeby być kochaną,.., przed którym można otworzyć duszę do dna,
- piękne dusze spotykałem na świecie
- ogniowa próba sumienia odkryłaby w nich wiele złego
- łatwej moralności, którą wyznaje pokolenie współczesne
- Dziś trudniej niż kiedy spotkać człowieka prawego, o woli silnej, co się nigdy nie nagnie ku złemu
- trudniej dziś o wspaniałe wzory uczciwości
- człowiek ambitny popycha swe sumienie, idąc do celu obok z występkiem i starając się o zachowanie pozorów
- izdebki przypominającej najsmutniejszą celę więzienną
- Kiedyś i pan się przekonasz, że szczęście dzieci naszych stokroć nam droższe od szczęścia własnego
- Wiesz, kiedym ja pojął Boga? Wtedy, gdy ojcem zostałem. Bóg jest całą swą Istotą obecny na każdym miejscu, bo stworzenie całe wyszło z Niego
- Gdyby się znalazł człowiek, co by mojej Delfince dał zakosztować takiego szczęścia, jakiego doznaje kobieta szczerze kochana, to ja bym mu buty czyścił!
- Najpospolitsze stworzenie przemienia się pod wpływem szczerego i potężnego uczucia; z serca jego wypływa prąd jakiś niepojęty, który odmienia wyraz fizjonomii, ożywia ruchy, głosowi nadaje dźwięk nowy. Często istota tępa i nierozwinięta może, pod wpływem namiętności, zadziwić wielką wymową myśli, jeżeli nie słowa; rzekłbyś, że w takiej chwili przenosi się w jakieś sfery promienne
- Najpiękniejsze uczucia człowieka są poezją jego pragnień
- kobieta nie kocha dwa razy [?]
- skuteczną prezerwatywą
- gorączką głowy, której doznaje młodzież oddająca się zbyt wybujałej nadziei.
- nie ruszając się z Paryża, siłą woli tylko zabić jakiegoś mandaryna w Chinach
- szkoda marnować szczęście na groszową wygraną
- zadowalam się skromną egzystencją
- Pragnienia ludzkie zadowalają się równie dobrze w najciaśniejszym kółku, jak i w najszerszej przestrzeni
- Szczęście ludzkie, musi się zawsze pomieścić między podeszwą a wierzchołkiem głowy
- pełnienia pańszczyzny małżeńskiej
- niektóre kobiety epoki opanowane są szałem próżności
- dostać do wyższej
- sfery, w której jaśniały konstelacje przynoszące chlubę płci pięknej.
- elegia jest limfatyczna, o tyle znów dytyramb jest wyłącznie żółciowy
- strój wytworny zwykł pobudzać między mieszkańcami niezmierne zdumienie
- sprzeczki małżeńskie, które trzeba pogrzebać na dnie serca
- miłość szczera rozpędza wszystkie troski
- kocham cię tylko dla ciebie samej
- w tym systemie nie wygrywa się dwa razy.
- Małżeństwo stało się dla mnie najokrutniejszym zawodem
- Trzeba by kochać ją wiecznie
- Czyż to nie jest rzecz naturalna, że się wszystkim dzielimy z istotą, której zawdzięczamy szczęście nasze
- Pieniądze zaczynają nabierać wagi wtedy dopiero, gdy uczucie znika
- Pan wybawiłeś mnie od wstydu i śmierci, bo pijana byłam boleścią
- na zewnątrz zbytek, a w duszy troski okrutne
- wsparłszy głowę na sercu człowieka, o którym wiem, że wart jest mego szacunku!
- występkami, do których popycha ją dzisiejszy ustrój społeczny [?]
- Będziesz pan moim wrogiem, jeżeli nie zechcesz być wspólnikiem
- pokój tchnący rozkoszną elegancją bogatej kurtyzany
- zdobyć sobie przyszłość na świecie
- Leży to w naturze kobiet, że chcą dowieść niepodobieństwa na podstawie rzeczy możliwych, a fakty zastępują przeczuciem
- mocy takich domysłów ludzie wierzą w występek nieistniejący
- Znając Paryż, nie wierzy się temu, co tam mówią, a nie mówi się tego, co tam robią.
- objaw wdzięczności za poświęcenie się niespodziewane
- Niepowodzenie daje nam zazwyczaj poznać siłę naszych pragnień.
- która nie płakała nigdy będąc mała
- Będziesz szczęśliwy w życiu — powiedział starzec. — Bo, widzisz, Bóg jest, i jest sprawiedliwy
- Możesz spać spokojnie, bo jeszcze ojcem nie jesteś
- słodko iść za natchnieniem sumienia
- tylko ci, co wierzą w Boga, zdolni są robić dobro w tajemnicy
- kto umie odgadywać wzruszenia kobiety
- Twoje obawy, rozpraszam jednym uśmiechem [?]
- urok świetnego debiutu, o którym pamięta się do późnej starości
- Modni młodzieńcy muszą dbać bardzo o piękność bielizny
- Miłość i świątynia wymagają pięknych obrusów na swe ołtarze
- dwadzieścia pięć tysiączków rocznie, lub wpadamy w błoto
- wygnać się na cnotliwe poddasze i poślubić pracę nieustanną
- Marnował czas nieoględnie, nie znając jego wartości
- nieumiarkowanego życia młodzieży
- młodzieniec nie ma wcale pieniędzy na potrzeby codzienne, ale na zachcianki nigdy mu ich nie zabraknie
- Worek jego, zawsze próżny dla pani Vauquer, zawsze pełny, gdy chodziło o zadowolenie wymagań próżności
- Bezsilnym był wobec konieczności powszedniej, wobec długów, które zaciągał
- Jęczał pod dotkliwymi ciosami chwiejnego położenia
- kto chce zmienić miłość w narzędzie powodzenia, ten musi napić się rozmaitych upokorzeń i zaprzeć się szlachetnych idei, które odkupują błędy miłości
- dała mu poznać wszystkie wzruszenia namiętności prawdziwej, posiłkując się dyplomacją niewieścią
- Paryżanka, którą namiętność unosi, zwykła się wahać w chwili upadku
- Prawdziwa miłość wynagradzała za kłamaną. Będzie się to niestety powtarzało zbyt często, dopóki mężczyźni nie pojmą, jak wiele kwiatów łamie się w duszy młodej kobiety pod ciosami pierwszego zawodu.
- Niechciał aby jego pierwsza walka zakończyła się jego porażką i postanowił wytrwać w pogoni, jak myśliwy,
- kokieteria kobiety zapewnia czasami korzyści, które więcej są warte od całej przyjemności, jaką mogłaby dać jej miłość
- Dziś pani jesteś pewna swego serca; ale czy możesz ręczyć, że się ono nigdy nie zmieni [?]
- nie namiętność, nie rozpacz, lecz zimny rozum przywiódł pana do mnie
- człowiek wyższy dogadza wszystkim swym zachciankom, a niekiedy tylko odgrywa sceny cnoty ku wielkiemu zadowoleniu głupców,
- Cała cywilizacja zmienia się w ambrozję [gdy wygrywa WKS]
- Jednym słowem, synku, nie jestem ja ani pionkiem, ani słoniem tylko wieżą.
- jam dobry człowiek, bo chcę się sam zabłocić, byle pana raz na zawsze uchronić od błota.
- Ja patrzę zawsze na cel, a czyny uważam za środki, Mam tę słabość, że lubię namiętnie poświęcać się dla innych
- Człowiek jest wszystkim lub niczym
- Uczucie —świat cały w jednej myśli
- Pan jesteś człowiekiem wyższym bo pojmować potrafisz
- usprawiedliwiają później swoje czynności naganne
- widział w swym szczęściu nagrodę nieba za to, że postanowił wytrwać na dobrej drodze
- Zatrzymują cię rzeczy małej wagi.
- urzędnik, człowiek pozbawiony zdolności myślenia
- jakie miejsce zajmował w wielkiej familii głupców
- tytuł ekscelencja świadczący o czystości jego zamiarów i świątobliwości jego chęci, służy za paszport najdzikszym ideom
- swoje bierne posłuszeństwo: za pomocą tego systematu zagłusza się sumienie, unicestwia człowieka i zmienia go w końcu w śrubę lub muterkę połączoną z machiną rządową
- Posiada przymioty, które czynią zeń niezwykłego człowieka
- skonfiskować jego kasę będzie to znaczyło podciąć zło przy samym korzeniu
- on widziałby w tym ujmę dla swej sławy.
- Wobec sumienia zło jest jednakowe
- kto uwalnia społeczność od zbrodniarza, choćby zresztą najcnotliwszego, ten wykonuje akt posłuszeństwa dla prawa
- jaśniał całym blaskiem ognia piekielnego
- najpiękniejszych dowodów przywiązania, o których czytamy w sławnych romansach
- chciała się oddać komuś niepodzielnie
- Posag uczyni cię nawet we własnych oczach białym, jak szata panny młodej
- Dusza jej odzyskuje zdrowie, a ty jesteś tego szczęścia przyczyną
- Pan Bóg musi być po stronie ojców, którzy kochają gorąco
- Dzisiejszego poranku zapomniałem o starości, zdawało mi się, żem lekki jak piórko.
- zdumiewała ta krew zimna, ta niezachwiana pewność siebie.
- Gdy ja postanowię coś zrobić, to tylko Bóg jeden może mi przeszkodzić
- Poważano ich powszechnie. Żyli długo i szczęśliwie oraz mieli dużo dzieci. Oto zakończenie wszystkich historii miłosnych.
- Jak to nieprzyzwoicie, kiedy człowiek niemłody upije się i rozum utraci! Powiecie mi, że trudno stracić to, czego się nie ma
- Bóg czuwa nad dziećmi
- Twarz, w której niebo całe się odbija
- gbur dobroduszny
- czasami szczęście spływa na nas we śnie
- piękność duszy tego chłopaka odpowiada piękności jego twarzy
- Bóg stworzył ich po to, żeby wzajemnie do siebie należeli.
- Opatrzność przenika serca ludzkie, a drogi jej są dla nas zakryte
- złączeni z sobą nieskazitelnością dusz waszych i wszystkimi uczuciami ludzkimi, myślę sobie, że niepodobna jest, abyście kiedyś w przyszłości mieli być rozłączeni. Bóg jest sprawiedliwy
- Wierz mi pani, życzenia uczciwego człowieka mają swoje wartość, bo idą do Boga i muszą szczęście sprowadzić.
- może to i grzech życzyć źle nieprzyjacielowi
- inni, co to mówią o Bogu z mniejszym szacunkiem niż sam diabeł
- A jakże była szczęśliwa, popełniając tę kradzież występną
- Sorbona – źródło myśli
- Człowiek wyższy powinien wznieść się ponad przesądy
- ludzi obdarzonych wielką siłą magnetyczną
- To fakt, że młodzież nie umie postępować rozsądnie
- Śmierć zabiera nas bez pytania
- szczęście spływa na nas we śnie
- miłość jest dla mnie kotwicą zbawienia
- zasługuje na to, żeby być kochaną
- jam przekonany, że się dorobię fortuny
- kłamstwo poniża.
- Kłamać to znaczy zrzekać się swej godności
- kolana ugięły się pod tym prądem silnej woli
- szelmy umieją przygotowywać zasadzki
- poematem piekielnym, w którym malowały się wszystkie uczucia ludzkie, z wyjątkiem jednej tylko skruchy
- Nie ma ptaków w gnieździe, wczoraj już odleciały i nic się nie dowiecie
- Zbieraj teraz, coś posiała
- człowiekiem, który protestuje przeciw kłamstwu ustaw społecznych
- występuję sam przeciw rządowi {Dzszachowi, Pzszachowi,…}, który ma za sobą całą kupę trybunałów, żandarmów i budżetów
- jej pełne fałszu rozjaśniło straszliwym światłem głąb jego duszy.
- uzbrajając się nagle w odwagę, której miłość nawet baranom udziela
- krwawą obelgę
- Na ulicach spotykam dziś same wesołe twarze
- rozrzutnością wdowca, który o nic nie dba w paroksyzmie dobrego humoru
- bardziej miłość jest gorąca i szczera, tym więcej powinna być ukrywana i osłonięta.
- duch dobroczynny, którego nie widzimy, choć jest tuż przy nas
- Ojciec musi zawsze dawać, żeby być szczęśliwym. Dawać zawsze, to znaczy być ojcem.
- powodzenie wyryte jest na twym pięknym czole
- zachwytem, który w wieku młodzieńczym nazywamy wiarą
- będzie szczęśliwa przy tobie, stanie się jeszcze tysiąc razy piękniejsza
- ustąpię ci moje miejsce w raju, jeżeli ci go potrzeba
- gdy ojciec jest z nami, to trzeba wyłącznie jemu się poświęcać
- miłość ojca, której nie splamił żaden wzgląd osobisty, zaćmiewała jego uczucie swoją wytrwałością i potęgą
- w porządku rzeczy możliwych
- tłumaczem mych uczuć
- wzruszenia, co się nie powtarzają dwa razy w życiu młodzieży.
- Miłość paryska niepodobna jest do żadnej innej miłości. Ani mężczyźni ani kobiety nie dadzą
- się tu złapać na bogate wystawy oklepanych frazesów
- W kraju tym nie dosyć, żeby kobieta zadowoliła serce i zmysły; ma ona jeszcze ważniejsze obowiązki do spełnienia względem tysiącznych odcieni próżności, z których się życie składa
- Miejcie młodość, bogactwo, tytuły, miejcie wszystko, co za wami przemawia; im więcej ziaren kadzidła spalicie przed swym bożyszczem, tym bożyszcze łaskawszym dla was bę.ie. Miłość jest religią, tylko wyznanie jej drożej kosztuje niż wyznanie wszelkiej innej wiary; przechodzi ona szybko, a przechodzi jak ulicznik, który lubi wszystko niszczyć po drodze. Zbytek uczucia jest poezją poddaszy; bez tego w cóż by się tam miłość obróciła
- lecz trzeba ich szukać w samotności, w głębi dusz, co nie zasmakowały jeszcze w doktrynach społecznych i żyją w pobliżu jakiegoś źródła o wodzie jasnej, bieżącej i niewyczerpanej
- przysłuchują się głosowi nieskończoności, który do nich zewsząd przemawia i czekają cierpliwie, aż będą mogły skrzydła rozwinąć
- nie znał ani dróg, ani celu swej ambicji
- W braku miłości czystej i świętej, która życie wypełnia, takie pragnienie potęgi może stać się piękną rzeczą
- wysokości, z której można śledzić bieg życia i sądzić je
- czaru świeżych i miłych pojęć
- korzystać z materialnych wygód fortuny
- Te kobiety umieją być genialnie niegrzeczne
- prawdziwym pożegnaniu kochanków, które zwykła osładzać nadzieja przyszłych radości
- Od jutra zaczniemy szczęśliwe życie
- szachrować pod płaszczykiem szczerości
- anioły drogie, coście mi dodawały sił do każdej pracy
- Mienie — to życie. Pieniądz wszystko może [?]
- poczucia delikatności
- Mamy przecie plac de Greve dla zięciów tego rodzaju
- Możesz popełniać błędy, ale w zamian pozwól mi dopuszczać się zbrodni, pozwól mi wydzierać chleb biedakom
- Myślimy tak nierozsądne, gdy za mąż wychodzimy! Czyż my znamy wtedy świat, interesy, ludzi, obyczaje? Ojcowie powinni by myśleć za nas
- przynieść chlubę kochanemu
- miłość rodzinna nigdy nie zawodzi
- ale to tak łatwo odgadnąć, co się dzieje w sercu istoty ukochanej: dosyć najlżejszej wskazówki;
- przy tym bywają czasem przeczucia
- znajdziesz miłość, a nigdy sądzona nie będziesz
- karzesz ją za swą głupią niedołężność
- Mam krew tygrysią, chciałbym pożreć tych dwóch ludzi
- nie dopuścić, żebyśmy w dzieciach naszych cierpieli
- pozostanie w świecie, gdzie sobie stanowisko wyrobić potrafisz
- ona posiada chłodną piękność
- Gdybym wiedział, gdzie ukraść można; ale i kradzież trudno popełnić
- Chciałbym być Bogiem, żeby ci świat rzucić pod nogi. To nie człowiek, to anioł, prawdziwy anioł
- Położenie jej jest tak okropne, że obłąkało by nawet lepszą głowę.
- świadomością czynu
- Musiał to być jakiś cios gwałtowny, pod którym zachwiała się moralna jego istota.
- nie utracić tej miłości, przez którą poznałam całą wartość życia.
- cenię bogactwo, to dlatego tylko, żeby się tobie lepiej podobać
- ty musisz usprawiedliwić przestępstwa, na które mnie skazuje uczucie niezwalczone.
- spostrzegł wreszcie następstw, jakie wynikły z naszych małżeństw opłakanych
- Bywają chwile, w których wszystko staje się goryczą.
- umieją kochać prawdziwie i poświęcać swym namiętnościom więcej uczucia, niż inne kobiety; że stają się wzniosłe, gdy podniosą się nad wszystkie swoje małostki
- świat śmieje się z podłości i udział w niej przyjmuje
- Młodzi lu.ie tak są chciwi tych uroczych chwil szczęścia
- Obecność Twoja podnosi wartość każdej rzeczy
- Społeczeństwo utraci jedną z najpiękniejszych swych ozdób
- Wzruszenie fizyczne lub moralne
- miałem siłę przenieść wszystkie nieszczęścia, ale ostatni brak pieniędzy rozdarł mi serce
- Będę żyć suchym chlebem! Wystarczało mi to, gdy byłem młody
- Przynajmniej pocieszę ją w nędzy, a to zgładzi mą winę, żem śmiał zapewnić sobie dochód dożywotni
- Ona jest na dnie przepaści, a ja nie mam dość siły, żeby ją stamtąd wyciągnąć
- Pojadę do Odessy po zboże, które kosztuje tam trzy razy mniej niż u nas
- stan chorego wymagał ciągłej pieczołowitości
- obrazić wstydliwą frazeologię naszej epoki
- masz piękną duszę i musisz być z liczby tych, co pozostają zawsze wiernymi z pełną świadomością wszystkich odcieni uczucia
- Pamiętam, jakeś powiedział słuchając modlitwy Mojżesza: Dla jednych to dźwięk monotonny, dla innych to nieskończoność harmonii!
- Świat wydawał mu się oceanem błota, w którym dość było nogę umoczyć, by wnet ugrzęznąć po szyję
- Zobaczył już z bliska trzy wielkie wyrazy społeczeństwa: Posłuszeństwo, Walkę, Bunt
- I nie miał odwagi wybierać. Posłuszeństwo było nudne, Bunt niemożliwy, a Walka niepewna
- niegodnych rozumowań
- Częstokroć prawo społeczne, nieubłagane w swojej formule, potępia tam, gdzie zbrodnia pozorna jest usprawiedliwiona tysiącem modyfikacji które wyradza w łonie rodziny różnica charakterów oraz rozmaitość interesów i położeń
- gotów był zrobić dla kochanki ofiarę z własnego sumienia
- posiadanie, które zwykło zabijać namiętności
- Kto wie, czy miłość nie jest tylko wdzięcznością za przyjemność doznaną
- okazała się wyższa od swego nieszczęścia
- dźwięk uśmiechów
- kochaj tylko taką kobietę, którą będziesz mógł kochać wiecznie
- błyskawica dumy zapaliła mu się w oczach i miał smutną odwagę zamilczeć
- Wszyscy przyszli punktualnie, tylko śmierć przyjdzie za późno
- W takiej chwili wszystko jest cierpieniem
- Nikt nie zażąda rachunku łez moich
- Boleścią szlachetnie stłumioną
- uciekasz od świata
- Do Normandii, do Courcelles, kochać, modlić się, aż póki Bóg nie powoła mnie z tego świata
- osoby najwyżej położone nie są wyjęte spod praw serca
- wmawiają w naród ludzie goniący za popularnością
- nie schodź nigdy ze skromnej drogi życia, która zadowala umiarkowane twoje żądania
- a jestem w piekle
- Świat Nie ma takiego Juwenala, co by zdołał opisać całą jego szkaradę okrytą złotem i klejnotami
- musimy jednak walczyć z chorobą do ostatka
- ja nie mam ani grosza przy duszy. Przewróciłem jego kieszenie: zero w ilorazie
- Piękne dusze nie mogą przebywać długo na tym świecie[?]
- Lekarze praktykujący od dawna widzą tylko chorobę, a ja, mój drogi, widzę jeszcze chorego
- Dla ojca nie mieć dzieci, to znaczy być w piekle
- Będzie mi nudno tam, gdzie ludzie idą po śmierci.
- Powiedz, proszę, wszak poszedłszy do raju, mógłbym powracać na ziemię i być jako duch przy nich.
- bom ja wytrwały na cierpienie
- Jestem sprytny, dorobię się na tym milionów.
- Ze złą nowiną nie ma się czego śpieszyć
- Trzeba umrzeć, żeby poznać, czym są dzieci
- Dajesz dzieciom życie, a one ci śmierć dają
- pieniądz daje wszystko, nawet córki
- Ojciec powinien być zawsze bogaty, powinien trzymać swe dzieci na wodzy, jak konie narowiste
- Toteż nadskakiwano nie mnie, tylko moim pieniądzom
- płaciłem drogo za swe błędy
- pojmowałem jedno tylko, żem już zbyteczny na ziemi.
- Nie odkładały nigdy lekcji do jutra!
- Ojczyzna zginie, jeżeli ojców będą potrącać nogami
- złoto spojrzenia zmienia się dla nas nagle w ołów szary
- Jest Bóg w niebie: On mści się za ojców
- Trzeba zawsze kazać siebie cenić.
- opuszczenie jest moją nagrodą
- ostatnie spojrzenie, w którym zaświeciła jeszcze iskra rozumu
- nic ci dać nie mogę oprócz błogosławieństwa umierającego
- Zięć — to nikczemnik, który psuje nam córkę. Dosyć małżeństw [?]
- Jest Bóg i jest świat lepszy, który On dla nas przygotował, bo inaczej ziemia nasza byłaby nonsensem.
- upadek sił wyczerpanych tyranią moralną i fizyczną
- Ja muszę się troszczyć przede wszystkim o swój zakład, bo to jest życie moje
- najwyższe uczucie, obudzone po raz ostatni kłamstwem najstraszliwszym i najniewinniejszym zarazem
- jeden z przywilejów dobrego miasta Paryża, że można się w nim urodzić, żyć i umrzeć nie zwracając niczyjej uwagi
- w epoce, kiedy religia nie jest dość bogata, by modlić się darmo.
- Teraz my się spróbujemy!
- we wrześniu …1834